Paleo versus keto
Het paleo dieet en het ketogeen dieet (fase 3 van het Keto Leefstijl Programma) zijn allebei gebaseerd op een lage hoeveelheid koolhydraten en een betere vetverbranding. Je vraagt je misschien af wat dan het verschil is tussen de twee.
Er zijn veel overeenkomsten maar het doel van de twee leefstijlen is niet hetzelfde. In deze blog geef ik je een overzicht van de overeenkomsten en de verschillen tussen paleo en keto.
Paleo
Het doel van de paleo leefstijl is eten zoals onze verre voorouders dat deden voordat er landbouw en veehouderij was. Het woord paleo komt van Paleolitisch, het tijdperk van de holbewoners. Deze leefstijl is gebaseerd op natuurlijke volwaardige voeding die in principe verzameld of gejaagd kon worden in het Paleolitische tijdperk. Bewerkte voeding past hier dus niet bij. De achterliggende gedachte is dat het menselijke spijsverteringssysteem niet voldoende is aangepast aan het moderne voedingspatroon. Dit zou de oorzaak kunnen zijn voor allerlei gezondheidsproblemen die in de darm ontstaan zoals depressie en diabetes type 2. Er zijn verschillende versies van de paleo leefstijl. Paleo-volgers hebben verschillende ideeën over hoe het dieet eruit zou moeten zien. Bijvoorbeeld of aardappels en peulvruchten wel of niet thuishoren bij paleo.
De regels
Paleo staat voor vlees van niet-gedomesticeerde dieren, vis, gevogelte eieren, plantaardig voedsel zonder granen zoals fruit, groenten, wortels, peulvruchten en noten. De bedoeling is om 30-35% van je dagelijkse calorieën inname van mager dierlijke eiwitten te laten komen. Dieren die graan-gevoerd zijn kunnen niet gegeten worden, de dieren moeten gras-gevoerd zijn.Bij vet inname is het belangrijk dat de balans tussen omega-6 en omega-3 vetzuren 2:1 is. Ter vergelijking, in ons moderne voedingspatroon is die verhouding wel 11:1.Verder is een hoge vezelinname uit plantaardig voedsel van belang, wel zo’n 45-100 gram per dag. Op de hoeveelheid koolhydraten wordt niet in het bijzonder gelet.
Toegestaan: fruit, groenten, (wild) vlees, vis, gevogelte, eieren, noten, zaden, goede olieën, honing en andere natuurlijke suikers.
Vermijden: granen, aardappels, suiker, bewerkt voedsel zoals plantaardige oliën.
Keto
Keto betekent een voedingspatroon wat laag in koolhydraten is en hoger in gezond vet, low carb healthy fat (LCHF) dus. Het Keto Leefstijl Programma bevat een fase waarbij ketogeen geleefd wordt. Aanvankelijk werd het ketogeen dieet ingezet als effectieve remedie van onbehandelbare epilepsie bij kinderen. Vandaag de dag wordt het ook gebruikt bij o.a. diabetes, overgewicht en zelfs preventief bij gezonde personen.
De dagelijkse calorie inname wordt verdeeld in 75% vet, 5% koolhydraten en 20% proteïnen, maar kan verschillen per persoon. Dit komt neer op minimaal 1,2 gram proteïnen per kilo gezond lichaamsgewicht en 20-30 gram koolhydraten per dag. Het doel van dit voedingspatroon is omschakelen van een glucoseverbranding naar vetverbranding. Het lichaam kan zo ketonen gebruiken voor energie. Ketonen worden in de lever geproduceerd tijdens de vetverbranding. Deze (metabole) staat van vetverbranding wordt ketose genoemd. Om effectief vet te kunnen verbranden moet het aandeel vet in de voeding hoog genoeg zijn. Anders haalt het lichaam nog steeds de energie uit de glucoseverbranding.
Keto Leefstijl Lijsten
Alle voedingsmiddelen met een aandeel koolhydraten van meer dan 5 gram per 100 gram totaalgewicht moet vermeden of verminderd worden. Bij Keto Leefstijl Programma wordt gebruik gemaakt van een groene, oranje, rode en grijze voedingslijst. De Keto Leefstijl Lijsten kan je gratis downloaden op deze website. Hieronder lees je de meest gebruikelijke voedingsmiddelen die op de lijsten staan.
Groen betekent: dagelijks toegestaan.
Oranje betekent; soms (producten met een aandeel koolhydraten tussen 6 en 25 gram per 100 gram).
Rood betekent: niet toegestaan.
Grijs betekent: naar eigen inzicht.
Basisproducten op de groene lijst: boter, olijfolie, kokosolie, vlees, vis, gevogelte, eieren, bepaalde kazen, room, zetmeelarme groenten, bessen en zaden.
Basisproducten op de oranje lijsten: pompoen, zoete aardappel (bataat), wortels, fruit en noten. Of je lijst A of B kunt gebruiken hangt af van in welke fase van het Keto Leefstijl Programma je zit.
Basisproducten op de rode lijst: brood, pasta, rijst, granen, aardappels, suiker, plantaardige oliën en vruchtensap.
Overeenkomsten tussen paleo en keto
Je las net al dat er aardig wat overeenkomsten zijn tussen paleo en keto. Deze vallen het meeste op:
- Geen granen
- Geen (of weinig) peulvruchten
- Nadruk op verhogen van de vetinname
- Geen geraffineerde suikers en bewerkte koolhydraten
- Geen calorieën tellen
- Bevat (zetmeelarme) groenten
- Gemiddelde inname van proteïnen
Verschillen tussen paleo en keto
De twee leefstijlen hebben overlappende regels, maar ook een aantal verschillen. Het paleo dieet is niet per sé laag in koolhydraten of hoog in vet. Er zijn geen strikte regels over koolhydraatbeperking. Hierdoor zal het lichaam doorgaan met de glucoseverbranding om aan energie te komen en kom je niet in ketose waar het vet wordt verbrand. Om echt in ketose te komen moet een specifieke verdeling van de macronutriënten worden aangehouden zoals bij de fase 3 van het Keto Leefstijl Programma. Macronutriënten zijn koolhydraten, vet en proteïnen.
Natuurlijke suikers
Daarbij komt dat de paleo leefstijl het eten van natuurlijke suikers zoals honing, kokosbloesemsuiker en dadels toestaat. Natuurlijke suikers kunnen niet worden gegeten tijdens de ketogene fase van Keto Leefstijl Programma vanwege het hoge suikergehalte. Buiten deze fase om slechts met mate.
Zuivel
Een groot verschil tussen de twee leefstijlen is het gebruik van zuivel. Zuivel is verboden bij paleo omdat het melken van koeien niet gebruikelijk was tijdens het Paleolitische tijdperk. Bij keto kan wel in bepaalde mate zuivel gebruikt worden mits dat vol vet is.
Conclusie
De conclusie is dat beide voedingspatronen uiteindelijk leiden tot een lagere consumptie van koolhydraten en meer vet. Keto is gericht op een low carb healthy fat leefstijl waarbij je een tijdje in ketose bent. Hiervoor zijn regels om dat te kunnen bereiken.
De paleo leefstijl is niet gericht op het veranderen van de glucoseverbranding in vetverbranding. Het gaat meer uit van de oorspong van de voeding, lijkend op het voedingspatroon van onze verre voorouders. Hierdoor zijn er dus verschillen tussen welke voeding wel en niet is toegestaan. Een enorm voordeel van keto is dat ketose het lichaam in staat van vetverbranding brengt. Terwijl bij paleo het lichaam voornamelijk in glucoseverbranding blijft. Een goede vetverbranding is zeer efficiënt voor mensen met onder andere diabetes type 2, overgewicht en neurologische problemen.
Geen 'one-size-fits-all'
Er is niet een ‘one-size-fits-all’ aanpak. Wel promoot ik altijd een dieet met minder suikers en (bewerkte) koolhydraten om tot een betere gezondheid te komen.